ACS σημαίνει...Ένα άρθρο που λύνει απορίες...

«Μέθοδος ACS» στον κλάδο των ταχυμεταφορών ή στρίβειν διά της δικαιόχρησης




Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΨΑΛΗ

Είναι γνωστό ότι η εφευρετικότητα των εργοδοτών στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τις συνέπειες από την εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας είναι αστείρευτη. Και δεν πρόκειται μόνο για την επιλογή κάποιας από τις γνωστές ευέλικτες μορφές απασχόλησης, αλλά για την επινόηση μεθοδεύσεων και πρακτικών οι οποίες -κινούμενες στα όρια της τυπικής νομιμότητας- παρακάμπτουν ευθέως την ισχύουσα εργατική νομοθεσία, ακόμα και αυτήν την ελάχιστη που αφορά τους ευέλικτα απασχολούμενους.

Για την περίπτωση του αυτο-δανεισμού έχει γίνει πρόσφατα αναφορά από αυτήν εδώ τη σελίδα. Σήμερα στο προσκήνιο της εργατικής επικαιρότητας προβάλλουν έντονα οι συνέπειες ενός άλλου τύπου της ιδιαίτερα διαδεδομένης εργοδοτικής τακτικής, η οποία για λόγους συντομίας θα μπορούσε να ονομάζεται και «μέθοδος ACS». Τα αρχικά της ονομασίας προέρχονται από αυτά της αντίστοιχης γαλλικής διατύπωσης lʼ Art de Contourner la législation Sociale (ACS), δηλαδή η Τέχνη της Καταστρατήγησης της Εργατικής Νομοθεσίας.

Τη χρήση όρων από άλλες γλώσσες επιβάλλει το ευρωπαϊκό φαινόμενο της εισβολής κανόνων και αξιωμάτων του εμπορικού δικαίου και του δικαίου των συναλλαγών στη διαμόρφωση της εργατικής νομοθεσίας και στη χώρα μας. Η έννοια της flexicurity αυτήν την τάση κωδικοποιεί. Το franchise (δικαιόχρηση) αποτελεί πολύ συχνά ένα τέχνασμα για την επισφαλή απασχόληση των εργαζομένων και τη μειωμένη ευθύνη του πραγματικού εργοδότη απέναντί τους, όπως συμβαίνει κατά κόρον στον κλάδο των ταχυμεταφορών.

Ειδικότερα πολλές εταιρείες του κλάδου («μητρικές») αναθέτουν με ψευδοσυμβάσεις δικαιόχρησης σε άλλους επιχειρηματίες («πράκτορες») τμήμα των δραστηριοτήτων τους, κατά κανόνα σε τοπικό επίπεδο, μολονότι προς τα έξω τα πρακτορεία αυτά (μπορούν να) αναπτύσσουν δευτερευόντως μια ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα, εφόσον διατηρούν και τμήμα παραλαβής παραγγελιών («réception»).

Πολλές φορές στις ιστοσελίδες τέτοιων μητρικών εταιρειών ομολογείται ότι οι «ανεξάρτητοι» αυτοί πράκτορες, που απασχολούν μερικές δεκάδες εργαζομένους έκαστος, κατατάσσονται στο link με το Δίκτυο καταστημάτων τους, διαλύοντας κάθε αμφιβολία περί τη μη συρροή όλων εκείνων των πραγματικών στοιχείων που καθορίζουν στην ουσία ένα δίκτυο υποκαταστημάτων μιας ενιαίας κοινωνικοοικονομικής οντότητας.

Τα οφέλη από την πρακτική της κατάτμησης και των «ανεξάρτητων πρακτόρων» εθνικής ή και υπερ-εθνικής εμβέλειας είναι προφανή: α) μείωση του αριθμού των εργαζομένων στη μητρική εταιρεία για την ακύρωση των διατάξεων της συλλογικής εργατικής νομοθεσίας (κοινό ισχυρό σωματείο εργαζομένων, σύναψη ενιαίας συλλογικής σύμβασης εργασίας), β) μη εφαρμογή των κανόνων που διέπουν την ομαδική απόλυση, γ) διατήρηση πολλαπλών ταχυτήτων αμοιβής και συνθηκών απασχόλησης για τους εργαζόμενους, ανάλογα με τις δυνατότητες και τον κύκλο εργασιών καθενός εκ των «πρακτόρων».

Σε αυτά τα βασικά ευεργετήματα προστίθεται προσφάτως και άλλο ένα. Όταν για κάποιο λόγο καταστεί αναγκαίο, ο «πράκτορας» επικαλείται την καταγγελία της σύμβασης franchise εκ μέρους της μητρικής εταιρείας ή μια γενικότερη οικονομική δυσπραγία εξαιτίας των, όντως και υπόπτως, επαχθέστατων όρων της δικαιόχρησης (εμπορικό αντάλλαγμα), προκειμένου να απαλλαγεί από το προσωπικό που απασχολεί, χωρίς να το απολύσει.

Τέτοιον σπουδαίο λόγο αποτέλεσε πριν από λίγες εβδομάδες η έκδοση Διαιτητικής Απόφασης στον ΟΜΕΔ με πρωτοβουλίες του επιχειρησιακού σωματείου των εργαζομένων σε κάποιον «πράκτορα», ο οποίος στη συνέχεια επέλεξε να «μεταβιβάσει» τους εργαζόμενους αυτούς σε άλλον εργοδότη, ατύπως και παρανόμως, χωρίς να τους απολύσει και χωρίς να υπάρχει καμία εμπορική σύμβαση μεταξύ των δύο «πρακτόρων», οι οποίοι, προφανώς, δεν αποτελούν ξεχωριστές επιχειρηματικές δομές.

Μεθυσμένοι από το άρωμα της αυθαιρεσίας και της ατιμωρησίας που αναδύεται σαν δηλητήριο στα επιτελεία τους οι εργοδότες προωθούν το δόγμα Franchise and donʼt criticize εμφανίζοντάς το σαν μια νέα δυναμική στον κλάδο των ταχυμεταφορών, ικανή να συμβάλει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων μέσω της παράνομης μείωσης του εργασιακού κόστους.

Η συνάντηση που, όπως ανακοινώθηκε, αναμένεται να συγκαλέσει ο ίδιος ο υπουργός με αντικείμενο τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στον κλάδο των ταχυμεταφορών αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αναδειχθεί το πρόβλημα της «μεθόδου ACS» και να ληφθούν έγκαιρα όλα τα απαραίτητα μέτρα.